Bu yazı daha önce Temmuz, 2018’de medium.com üzerinde yayınlanmıştı. Halen geçerliliğini koruduğu için yeni açılan TÜBİTAK BİGG-2022.1 çağrısı öncesinde Girişimcilere faydalı olması için burada, liberro.co üzerinde yeniden yayınlıyoruz. (Şubat, 2022)
Merhaba,
Bu hafta katıldığım BİGG Ön Jürisine yaptıkları sunum esnasında girişimcilerin sıklıkla yaptıkları hataları ve eksikleri aktarmak, bu tarz programlara hazırlık yapanlar için karınca kararınca biraz yol göstermek adına gözlemlerimi paylaşmak istiyorum.
Yaklaşık 3 dönemdir destek verdiğim bir BİGG Uygulayıcı kuruluşu bu hafta beni Ön Jüri etkinliğine davet etmişti. Jüride benim dışımda 2 profesör ve 1 TTO Yöneticisi de vardı.
Dikkat çekmek istediğim noktalara gelirsek ;
1- Problem tanımı geniş tutulmuş.
Girişimci arkadaşlar, lütfen gerçek anlamda hangi problemi çözmeyi hedeflediyseniz sözü dolandırmadan, lafı uzatmadan bu Problemi net cümlelerle ortaya koyun. Örneğin topraksız tarım, dikey tarım, aquaponic/hydroponic tarım ile ilgili bir Girişimi anlatıyorsanız genel geçer topraksız tarım teknolojisi ile ilgili bilinenleri, artan dünya nüfusunu, tarımdaki üretkenlik ihtiyacını vs anlatmayın. Zaten son 4–5 yıldır revaçta olan bu teknolojinin kullanımı ile ilgili saptadığınız bir eksiklik veya geliştireceğiniz yeni bir teknikle arttırmayı planladığınız bir verimlilik vs varsa bunu söyleyin. Siz, jüriye genel geçer bilgiler vererek zamanınızı tükettikçe onların sunumunuza olan ilgisini kaybediyorsunuz, bilesiniz. Mesela geliştireceğiniz çok yetenekli (yapay zekalı, büyük verili— artık ne varsa) bir kontrol yazılımıyla özellikle Marul üretiminde birim alandaki üretimi %25 arttırmak ve maliyetini de %15 azaltabilmek iyi bir yaklaşım olabilir bence.
Soru-Cevap kısmında Jüri sorular sorarak gerçekten masaya getirdiğiniz ‘yeni bir şeyler’ var mı? onu çıkartmaya çalışıyor. Burada da o an ifade ettiğiniz ‘evet, hah aslında biz o problemi çözmek istiyoruz.’ türünden cevaplarınız da inandırıcılığınız hakkında soru işareti doğuruyor.
| Problem olsun, taştan olsun — net olsun …
2- Yenilikçi Yön, Farklı Yapılan Belli Değil
İlk madde ile ilintili olmakla beraber Girişimciler bazen ‘ya şu proje madem BİGG desteği aldı, hani biz de bunun yanına Yapay Zeka, Makine Öğrenmesi, Büyük Veri Analitiği ekleriz — şahane de olur.’ düşüncesi ile sahneye çıkabiliyor.
Benzer bir Girişimin daha önce destek alması, sizin de destek alacağınızın bir işareti veya garantisi değildir. Belki de olabilir ama bu işi yazı tura atarak deneyemezseniz, jüri de buna pek izin vermez.
O vakit ne yapılabilir?
Madem daha önce benzer bir fikrin destek aldığını biliyorsun ama o fikrin gerçekten doğru uygulandığından, pazarın beklentilerinin karşılandığından emin misin? Belki o girişimin eksikleri, açıkları vardır. Belki pazarın ihtiyaçları değişmiştir.
Ey uzaktan yönetilebilir, IoT temelli evcil hayvan besleme ünitesi yapmayı hedefleyen Girişimci ! Evinde kedi, köpek besleyen kaç tane hayvan sahibi ile görüşme yaptın ? Efendim ? Duyamadım ??
Pazar araştırması yaptın mı ?? Yok …
Belki evinde kuş besleyenlerin karşılanmayan bir ihtiyacı vardır, sordun mu?
Yok …
İşte bu olmadı.
Girişimcilik böyle olmaz. Aklıma fikir geldi, hadi başlayalım doğru bir yaklaşım değil. Eğer BİGG veya benzer bir destek arayışı içindeyseniz sahnede dersini eksik çalışmış bir Girişimci durumuna düşmeyin.
Asla…
3- Ticarileşme aşamasından bir kaç adım geride olmak
Bazen de ilgi çekici, ilginç girişim fikirleri karşımıza çıkıyor. Dolasıyla heyecanlanıyoruz ama Houston küçük bir sorunumuz var, daha henüz TRL 1 seviyesindeyiz… Doğrulanması gereken o kadar çok kritik aşama var ki. Bu durumda biz de zorlanıyoruz.
Onun yerine ‘evet, ben böyle bir şey keşfettim sanki. Üniversitemizin laboratuvarında da danışman bir akademisyenle bazı ön denemeleri yaptık, ampirik hesaplamalarımıza epey yakın sonuçlar elde ettik. Eğer ön gördüğümüz sonuçları gerçek ortamda da elde edersek artık atık suların arıtılması sürecinin en az %30 daha hızlı ve %100 daha çevre dostu yapabileceğiz !… ‘ diyebilseniz sizce de harika olmaz mı?
O yüzden önce ev ödevlerimizi biraz daha kapsamlı yapmak herkes için en iyisi.
4- Hiç rakibimiz yok ! …
Girişimcilerin ağzından bu cümleyi duyunca koltuklarındaki oturuşunu şöyle bir düzeltmeyen jüri, yatırımcı veya panelist yoktur sanırım.
Arkadaşlar …
i) İyi araştırın… Mutlaka rakibiniz — benzeriniz vardır. İyi araştırın, eş-dost-akrabaya sorun soruşturun… Rakibinizin olması kötü bir şey değildir. Bir pazarın var olduğunun teyididir.
ii) Bazen rakip demek, sizinle bire bir aynı şeyi yapan benzer bir Girişim, firma demek değildir. Aynı ihtiyacı karşılayan benzer çözümler de gün gelir sizin rakibiniz olabilir. Sizce İstanbul’dan Antalya’ya yolcu taşıma hizmeti sunan bir otobüs firmasının rakibi bir başka otobüs fiması mıdır? Yoksa gayet uygun fiyatlarda uçuran ‘low-cost’ bir havayolu şirketi midir?
İyi düşünün … İyi araştırın …
Sonuç;
BİGG destek alma sürecinde yolunuz uzun.
Önce Uygulayıcı Kuruluş tarafından kabul edileceksiniz. Sonra bu kurumun TEYDEB adına size sunduğu eğitimleri alacaksınız, ödevlerinizi yapacaksınız, bir sürü form, döküman dolduracaksınız, sunum hazırlayacaksınız. O sunumu yine Uygulayıcı Kuruluş’a sunup geçer not almaya çalışacaksınız. Eğer oradan da geçerseniz bu sefer heyecanla TEYDEB Panel tarihinizi bekleyeceksiniz. O gün geldiğinde alanında uzman, deneyimli panelistlerin karşısında 5dk içinde harika bir akışa sahip sunum yapacak ve umuyorum ki sonunda da BİGG desteğini kazanacaksınız.
Gördüğünüz gibi yazması bile uzun bir paragraf sürdü.
Bu uzun yolu mutlu sonla bitirmek istiyorsanız dersinize iyi çalışın, ev ödevlerinizi layıkıyla yapın ve size verilen geri bildirimleri can kulağı ile dinleyin, bir şeyler kapmaya çalışın.
Yolunuz açık olsun !
Son yorumlar